Bên cạnh vẻ đẹp hoang sơ của vùng núi Tây Nguyên, Gia Lai còn được biết đến với đặc sản bò một nắng. Ai đã từng một lần ăn thử thì hương vị sẽ còn nhớ mãi không thôi. Chẳng phải tự nhiên bò một nắng muối kiến vàng Gia lai lại gây thương nhớ đến vậy.
Bò một nắng Gia Lai là gì?
Nếu thường xuyên theo dõi tin thời sự chắc hẳn bạn đã nghe qua câu phát biểu của đại biểu Ksor H’Bơ Khắp trong một kỳ đại hội: “Sau này pin năng lượng mặt trời hết hạn sử dụng để làm gì? Đưa lên mặt trăng hay để nướng bò một nắng?”
Vậy Bò một nắng là gì?. Bò một nắng còn có tên gọi là bò một nắng hai sương. Nghe có vẻ hơi lạ nhưng thật ra rất đơn giản. Để chế biến ra món ăn này, người làm phải chọn lựa và sơ chế nguyên liệu rất kĩ càng. Cùng với đó là công thức “bí mật” để cho ra một món ăn đạt chất lượng tốt nhất. Thịt bò sau khi làm sạch sẽ được tẩm ướp với gia vị đặc trưng rồi mang ra phơi nắng và sấy khô chỉ khoảng 50% rồi lại được phơi sương khoảng một giờ.
Bò một nắng Gia Lai được hình thành tại vùng chảo lửa Krông Pa Gia Lai với nơi đây là vùng khí hậu đặc biệt với thời tiết nắng nóng quanh năm.
Các công đoạn làm ra món này rất là công phu. Nên tên gọi bò một nắng hai sương cũng là muốn nhắc đến công lao cực nhọc của những người chế biến ra món ăn đặc sắc này.
Đặc biệt nguyên liệu được chọn lựa để làm món này phải là bò có nguồn gốc từ vùng núi Sơn Hòa. Vì ở đây bò được chăn thả tự nhiên trên đồng cỏ nên thịt bò rất thơm và săn chắc. Có lẽ cũng vì thế mà hương vị của món ăn này không đâu có thể giống được.
Cách làm bò một nắng Gia Lai và muối kiến vàng
2.1. Bò một nắng Gia Lai
Để chế biến được món đặc sản bò một nắng ngon và đúng điệu thì người ta phải chọn lọc rất kỹ. Phần thịt được sử dụng chỉ là thịt thăn và đùi vì ở vùng đó mới có được những miếng thịt to và chắc. Sau đó là tới công đoạn làm sạch, bò phải được rửa bằng rượu và cắt lát ra thành từng miếng nhỏ có độ dày từ 1 – 1,5cm.
Thịt sẽ được tẩm ướp cùng với sả, ớt, rượu vang và gia vị đặc trưng riêng của vùng. Kế đến là mang thịt ra phơi nắng từ 1 – 2 giờ. Sau đó cho vào lò sấy khô để loại bỏ lượng nước trong thịt. Trong khi sấy, người chế biến phải trực ở đó canh giờ. Cứ mỗi 1 giờ 30 phút trở một lần, cứ thao tác liên tiếp như vậy trong thời gian 12 giờ. Sau đó mang phơi sương thêm 1 giờ, cứ mỗi 10 phút trở một lần để miếng bò được mềm và ngọt hơn. Cuối cùng là cho ra lò món bò một nắng hai sương thơm ngon và bổ dưỡng. Công đoạn để chế biến ra món ăn này rất cầu kì và phức tạp. Đòi hỏi sự cẩn thận và tỉ mỉ của người làm ra nó.
2.2. Muối kiến vàng
Một món ăn ngon Gia Lai không thể thiếu món chấm đi kèm cũng như bò một nắng không thể thiếu muối kiến vàng. Muối kiến vàng được làm từ kén kiến trứng kiến và con kiến trộn với hỗn hợp muối, sả, ớt,…nêm nếm gia vị cho vừa ăn. Dùng để làm món chấm. Vị ngọt ngào tự nhiên của bò một nắng xen lẫn với vị chua chua cay cay rất đặc trưng của muối kiến. Làm say lòng biết bao thực khách có dịp thử qua. Cũng chính vì lẽ đó, bò một nắng không thể thiếu muối kiến vàng, như một sự kết hợp hoàn hảo không thể tách rời.
Nếu ai có dịp ghé thăm Gia Lai, xin đừng bỏ lỡ món ăn này. Chắc chắn Bò một nắng Gia Lai muối kiến vàng sẽ có thể làm hài lòng những thực khách khó tính nhất.
Đặc sản bò một nắng Gia Lai đã dần khẳng định được vị trí của mình trong làng ẩm thực Việt Nam. Không chỉ mua để thưởng thức mà khách hàng còn dùng bò một nắng để làm quà biếu tặng trong những dịp lễ tết hay tặng các đối tác để gắn kết thêm tình cảm. Vì vậy mà số lượng cung cấp ra thị trường các tỉnh từ 1000kg đã tăng lên 3000kg trong tháng kể từ năm 2015 đến nay.
Bò một nắng đã chiếm được cảm tình của rất nhiều thực khách khó tính. “Có lần tôi được mời tham dự buổi tiệc của doanh nhân Gia Lai và đó cũng là lần đầu tiên tôi thưởng thức món này nhưng cái vị là lạ rất khó diễn tả không thể nào quên được chỉ có thể nói là rất ngon” theo lời của anh Sanh giám đốc ngân hàng VietBank.
Bò một nắng Gia Lai Ăn Như Thế Nào?
Những sợi thịt bò một nắng thơm, ngọt và dai chấm cùng thứ muối kiến vàng với vị chua độc đáo đã làm nên thương hiệu cho món ăn này ở vùng đất hoa vằng cỏ xanh. Dưới đây sẽ hướng dẫn bò 1 nắng Gia Lai ăn như thế nào là ngon nhất
Cách Chế Biến Bò một nắng Gia Lai
Trong nhiều cách chế biến thịt bò, thời gian gần đây, món bò một nắng được nhiều người ưa thích bởi rất dễ làm lại thơm ngon.
Chế biến bò một nắng rất đơn giản, chỉ cần chọn loại nguyên liệu ngon là được. Theo bí quyết của người dân ở đây, thịt bò nhất quyết phải là bò tơ, được chăn thả trong tự nhiên nên thớ thịt săn chắc, ít nước lại có vị ngọt tự nhiên đem lại cho người ăn cảm giác ngon miệng
Thịt sau khi cắt, ướp với xí muối hột giã nhuyễn, một chút bột ngọt, sả tươi và ớt tươi bằm nhuyễn. Thịt sẽ thơm hơn nếu được ướp với muối hột giã với loại ớt xanh vốn là đặc sản của miền Trung. Để miếng bò một nắng mềm khi ăn, cần chọn thịt nách hoặc thịt vai. Ở vị trí này, mỗi con bò tối đa chỉ lấy được từ 3 đến 4 kg nguyên liệu. Ngoài mềm, ưu điểm của thịt bò ở vị trí này là không lẫn gân và mỡ.
Thời gian ướp kéo dài khoảng 3 – 4 giờ đồng hồ. Có thể ướp từ sáng sớm đến khoảng 9h sáng khi mặt trời lên cao thì trải bò ra khay hoặc mẹt để mang đi phơi. Bò đạt chuẩn “thơm mùi nắng” thường phải được phơi dưới nắng to suốt cả ngày.
Món Ăn Được Chế Biến Từ Bò một nắng Gia Lai
Áp Chảo:
Bằng cách bắc chảo (gang hoặc chảo không dính) lên bếp, chờ chảo nóng, cho miếng bò vào (không cho dầu mỡ). Áp thịt ở mặt chảo một phút thì trở mặt. Đây là loại thức ăn khô, rất ngon miệng trong những buổi tiệc của gia đình, đặc biệt phù hợp với dân nhậu. Bò sau khi nướng hoặc áp chảo được xé hoặc cắt thành miếng.
Món Nướng:
Tuy nhiên bò một nắng Gia Lai sẽ thơm ngon hơn nếu nướng trên than hồng. Bò sau khi nướng chín, được cho lên thớt, dùng chày đập nhẹ cho miếng bò mềm, xé thành từng miếng nhỏ. Bò một nắng được ăn kèm với dưa leo, chuối chát, các loại rau thơm và thức chấm
Nước Chấm:
Nước chấm của món ăn này rất phong phú, có thể là tương ớt, muối ớt chanh… nhưng độc đáo và ngon miệng hơn cả phải là muối kiến vàng của người dân tộc. Là muối được chế biến từ loại kiến vàng sống trên cây rừng hay ở các vườn. Sau khi lấy được tổ kiến, người ta đem trụng qua nước ấm cho sạch rồi rang sơ trong chảo, sau đó thêm một chút gia vị như muối, ớt vào giã nhuyễn cùng lá then len, một loại lá rừng.
- Bò một nắng Gia Lai ăn đúng chuẩn là xé tay theo từ xớ thịt như thế này và chấm với muối kiến vàng nhé.
- Ai không thích xé thì có thể dùng kéo cắt thành từng miếng vừa ăn như thế này cho đẹp cũng được
- Ngoài ăn vã, bò một nắng có thể dùng để cuốn cải bẹ xanh, cuốn bánh tráng rau thơm chấm mắm nêm hoặc người dùng có thể tùy nghi dùng theo khẩu vị ưa thích.
Kết Luận:
Nhấm nháp một miếng thịt bò một nắng Gia Lai cùng với muối kiến vàng, cảm nhận vị thơm, ngọt của thịt bò quyện cùng vị chua đặc trưng của muối, khiến bạn muốn ăn mãi không thôi. Bạn cũng có thể mua về làm quà tặng bạn bè, người thân.